Onderwijs ontwerpen voor academische vaardigheden

  • DuurZeven maandelijkse bijeenkomsten
  • StartmomentIn overleg
  • VoertaalNederlands

Academische vaardigheden zoals een onderzoekende aanpak, kritisch denken en reflecteren staan hoog op de agenda in de bovenbouw vwo van veel scholen. Leerlingen ontwikkelen deze vaardigheden niet vanzelf.

Scholen die academische vaardigheden beter in het curriculum willen integreren, moeten allereerst bepalen om welke vaardigheden het gaat, en welke prioriteit hebben. Vervolgens moet bepaald worden hoe die vaardigheden tot ontwikkeling kunnen komen. Een manier om hier systematisch aan te werken is door leerlingen de onderzoekscyclus te laten doorlopen in verschillende contexten. Maar soms is het juist nodig om bepaalde deelvaardigheden afzonderlijk van elkaar te onderwijzen.

In deze leergang van zeven bijeenkomsten ondersteunen wij ontwikkelteams bij het maken van die keuzes. De leergang leidt toe naar een samenhangend leerjaar en vakoverstijgend lesaanbod voor academische vaardigheden.

Inhoud

In deze cursus ga je samen met collega’s onderwijs ontwerpen met een focus op academische vaardigheden. Allereerst bepaal je met elkaar welke vaardigheden prioriteit hebben. Vanuit bestaande modellen voor academische vaardigheden worden deze ingevlochten tot een schooleigen leerlijn.

Vervolgens ga je aan de slag met onderwijsontwerp binnen je eigen vak. Dit gebeurt in afstemming met andere vakgebieden en de schooleigen leerlijn als kapstok. Tijdens de cursus krijg je feedback op je onderwijsontwerp van zowel je cursusleider als collega’s. Ook krijg je handvatten voor de praktische uitvoering en je eigen rol als docent. Op basis daarvan ga je het ontwerp praktisch uitvoeren in je eigen lessen, waarna er ruimte is voor evaluatie en aanscherping.

Dit ontwerpproces biedt mogelijkheden om de schooleigen leerlijn voor academische vaardigheden verder te concretiseren, ontwikkelen en verdiepen.

Doelstellingen

  • opstellen van gezamenlijke ontwikkeldoelen voor ontwerpen van onderwijs in (specifieke) academische vaardigheden;
  • in kaart brengen waar deze vaardigheden al aan bod komen en welke elementen toegevoegd kunnen worden aan bestaand onderwijsaanbod;
  • ontwikkelen van een leerlijnkader: kenmerken van vaardigheid formuleren, opbouw aanbrengen in complexiteit en waarborgen samenhang met andere vakgebieden;
  • ontwerpen van onderwijsactiviteiten voor de eigen vaklessen;
  • ontwikkelen van doceervaardigheden voor het begeleiden van leerlingen (denk aan het geven van goede feedback) en het beoordelen van hun academische vaardigheden (denk aan formatieve evaluatie);
  • praktisch uitvoeren en evalueren van het onderwijsontwerp (horizontale en verticale afstemming);
  • een basis leggen voor het ontwikkelen, concretiseren en verdiepen van een schooleigen leerlijn voor academische vaardigheden.

Intakegesprek

Voorafgaand aan de cursus vindt een intakegesprek plaats. Tijdens de intake wordt de focus van de cursus afgestemd op de wensen en mogelijkheden van de school. In overleg wordt bepaald welke specifieke academische vaardigheden centraal zullen staan en welke handvatten voor docenten vooral van belang zijn.

Bestemd voor

Docenten bovenbouw vwo die academische vaardigheden van leerlingen willen stimuleren en/of ACVA als examenvak willen invoeren.

Tijdsinvestering

Zeven maandelijkse bijeenkomsten van drie uur + circa twintig uur zelfstudie.

Bijzonderheden

Deze cursus is onderdeel van een postdoconderzoek naar het stimuleren van academische vaardigheden in blended lesmodules. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door Marianne van Dijke-Droogers (Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht). Zij is tevens één van de trainers.

  • Bijeenkomst 1: kaders bepalen
    • Kennismaking
    • Wat zijn academische vaardigheden?
    • Didactiek van werken met leerlijnen
    • Voorbeelden van bestaande leerlijnen voor academische vaardigheden
    • Richtlijnen opstellen voor een schooleigen leerlijn: concrete keuze maken in wat te ontwikkelen (denk aan omvang leerlijn, vakspecifieke opdrachten of algemene modules voor bepaalde vaardigheden)
    • Gezamenlijke ontwikkeldoelen opstellen
  • Bijeenkomst 2: Kaders bepalen
    • Bespreken richtlijnen schooleigen leerlijn en gezamenlijke ontwikkeldoelen
    • Wat is de huidige stand van zaken en waar liggen ontwikkelmogelijkheden in het bestaand onderwijsaanbod voor (specifieke) vaardigheden?
    • Ontwikkelen van leerlijnkader: wat kenmerkt deze vaardigheden, hoe breng je een opbouw aan in complexiteit, en hoe zorg je voor inbreng en samenhang met andere vakgebieden?
    • Persoonlijke ontwikkeldoelen opstellen: concrete doelen die je wil bereiken in de (vak)les en vaardigheden die je als docent wil ontwikkelen
  • Bijeenkomst 3: Onderwijsontwerp
    • Bespreken en aanscherpen van gezamenlijke en persoonlijke ontwikkeldoelen
    • Aanscherping leerlijnkader: basis leggen voor beoordelingsmodel
    • Hoe ontwerp je onderwijs met focus op academische vaardigheden?
    • Theoretische kaders van praktisch onderwijsontwerp
    • Onderwijsontwerp voor eigen vak
  • Bijeenkomst 4: Onderwijsontwerp
    • Bespreken onderwijsontwerp voor eigen vak
    • Uitwerking beoordelingsmodel academische vaardigheden
    • Voorbereiden praktische uitvoering onderwijsontwerp voor eigen vak
  • Bijeenkomst 5: Praktische uitvoering
    • Evaluatie uitvoering eigen onderwijsontwerp en vervolgstappen
    • Hoe stimuleer je als docent de academische vaardigheden van leerlingen?
    • Doceervaardigheden voor het begeleiden van leerlingen (denk aan het geven van goede feedback) en het beoordelen van hun academische vaardigheden (denk aan formatieve evaluatie)
    • Tussenevaluatie van de uitvoering van de gezamenlijke en persoonlijke ontwikkeldoelen (status ontwerp)
  • Bijeenkomst 6: Praktische uitvoering
    • Vervolg en verdieping bijeenkomst 5
    • Evaluatie uitvoering eigen onderwijsontwerp
    • Terugkoppeling en afstemming eigen onderwijsontwerp en schooleigen leerlijn
    • Concretiseren horizontale en verticale afstemming
  • Bijeenkomst 7: Terugblik en vooruitkijken
    • Evaluatie gezamenlijke en vakspecifieke ontwikkeldoelen
    • Een basis leggen voor het ontwikkelen, concretiseren en verdiepen van een schooleigen leerlijn voor academische vaardigheden
    • Vervolgstappen: hoe verder met de implementatie en de borging van de leerlijn academische vaardigheden in onderwijs en organisatie?

Incompany

Dit betreft een incompanycursus. Data en locatie worden in overleg vastgesteld. Ben je benieuwd naar de mogelijkheden? Neem dan contact met ons op. We denken graag met je mee.

Trainer

Dr. Steven Raaijmakers

Dr. Steven Raaijmakers

Trainer

Dr. Claudy Oomen

Dr. Claudy Oomen

Trainer

Dr. M.J.S. (Marianne) van Dijke-Droogers

Dr. M.J.S. (Marianne) van Dijke-Droogers

Heb je een (onderwijskundige) vraag, of ben je benieuwd naar de mogelijkheden van een incompanytraining of adviestraject op maat? We denken graag met je mee.

Neem contact met ons op via: onderwijsadviesentraining@uu.nl of 030 253 2261.

Over Onderwijsadvies & Training

Onderwijsadvies & Training traint onderwijsprofessionals gedurende hun hele loopbaan. Wij bieden maatwerkoplossingen bij onderwijsvraagstukken, en geven scholen en opleidingen onderwijskundig advies. We verbinden kennis uit de wetenschap met de onderwijspraktijk om tot nieuwe perspectieven te komen. Onderwijsadvies & Training is onderdeel van de Universiteit Utrecht.

Betalings- en annuleringsvoorwaarden

Op alle diensten van Onderwijsadvies & Training zijn betalings- en annuleringsvoorwaarden van toepassing.

Volg ons via: