Ombudsfunctionaris in breed perspectief

  • LocatieUtrecht
  • Duur5 dagen
  • Startmoment18 maart 2024
  • VoertaalNederlands
  • OnderwijsvormOp locatie
  • DiplomeringCertificaat, PE-punten
  • Prijs€2.350

Een (interne of externe) ombudsfunctie is een waardevolle functie om de relatie tussen de organisatie en de mensen om wie het gaat te herstellen en hiervan te leren. In deze masterclass voor ervaren en geïnteresseerde professionals, staat het leren met en het leren van elkaar centraal. Door met elkaar in gesprek te gaan over de verschillende dilemma’s en uitdagingen, wordt de ombudsfunctie in al zijn facetten verder uitgediept.

Doelgroep

De masterclass is ontwikkeld voor professionals met geruime, relevante werkervaring vanuit HRM, rechtsbijstand, klachtenfuncties, ombudswerk, mediation, advocatuur, vertrouwenswerk en andere verwante functies die interesse hebben in en willen reflecteren op de (mogelijke) waarde van een ombudsfunctie. Gelet op het strategische karakter van deze masterclass wordt van deelnemers een actieve en betrokken houding verwacht.

Leerdoelen

Je maakt in deze masterclass kennis met alle facetten van het ombudswerk. We verkennen mogelijkheden om te kunnen interveniëren vanuit de functie van ombudsfunctionaris waar andere vormen van interventie niet toereikend zijn.

De functie biedt mogelijkheden om aspecten van recht, advisering, bemiddeling, onderzoek, vertrouwenswerk en het bieden van een luisterend oor als vorm van conflictoplossing te combineren.

Symposium Ombudsfunctionaris: uitkomst of illusie? - 28 november 2023

Vijf jaar geleden werd de masterclass ‘Ombudsfunctionaris in breed perspectief’ geïntroduceerd als panacee voor vele vormen van onvrede en klachten in organisaties: een mogelijke brug tussen vertrouwenspersoon en klachtonderzoeker. Het is tijd voor een evaluatie: wat heeft de ombudsfunctionaris tot nu toe gebracht? Heeft het duurzame oplossingen bevorderd of conflicten juist vergroot?

Tijdens het symposium ‘Ombudsfunctionaris: uitkomst of illusie?’ wordt op deze vragen ingegaan tijdens korte lezingen en een panelgesprek met betrokken deskundigen. Daarnaast kunnen belangstellenden deze middag inspiratie opdoen voor de nieuwe editie van de masterclass (start 18 maart 2024).

Meer informatie en aanmelden.

“Ombudswerk van groot belang voor het bereiken van een rechtvaardige oplossing.”

Dr. Carla Goosen MDR

Tijdsinvestering

Het programma bestaat uit vijf opeenvolgende dagen (10:00 tot 17:00 uur, inclusief verzorgde lunch).

Inhoud

In het programma wordt gereflecteerd op de waarde van de ombudsfunctie bij arbeidsrechtelijke klachten, in het hoger onderwijs, in de sport, in de zorg en de ombudsfunctie in relatie tot de overheid. Ook wordt ruimte gemaakt voor de eigen ontwikkeling en het eigen portfolio; de onderzoeksopdracht waar eenieder vanuit de eigen werksetting aan heeft gewerkt.

Het curriculum kenmerkt zich door een mix van hoogwaardige kennisoverdracht, training van vaardigheden en het begeleiden in de richting van een afgewogen afstemming met alle betrokkenen: een symbiose van kennis, kunde en attitude van de ombudsfunctionaris.

Tijdens de masterclass staat het leren met, maar ook zeker het leren van elkaar centraal. Juist door met elkaar in gesprek te gaan over de verschillende dilemma’s en uitdagingen, wordt de ombudsfunctie in al zijn facetten uitgediept.

Programma in het kort

  • Dag 1

    Ochtend

    • De ombudsfunctie en visie op moreel leiderschap.
    • Verkenning van de functie vanuit wetenschappelijk, internationaal en nationaal perspectief.
    • Contouren van de ombudsfunctionaris in de eigen organisatie en handreiking/inspiratie ten behoeve van het eigen onderzoek.

    Middag

    • Reflectie op de eigen organisatie en de ombudsfunctie in een instelling voor hoger onderwijs.
    • Het formuleren van een onderzoeksopdracht waar je vanuit de eigen werksetting aan werkt.

    Iedere middag werken we vanuit verschillende invalshoeken aan deze onderzoeksopdracht. Op dag 5 is een terugblik op de eigen ontwikkeling en de presentaties van het eigen portfolio.

  • Dag 2

    Ochtend

    • De ombudsfunctie als poortwachter bij arbeidsrechtelijke klachten.
    • Verhouding van de ombudsfunctie tot de vertrouwenspersoon.
    • Risico’s, cultuur en draagvlak binnen de eigen organisatie en eigen betrokkenheid.

    Middag

    • Behoorlijkheidsbeginselen bij klachtonderzoek.
    • Uitwerking van een casus.
  • Dag 3

    Ochtend

    • Definitie van integriteit.
    • Integriteit als sociale constructie.
    • Integriteit in relatie tot ethische principes.
    • Integriteitskwesties en oplossingen.

    Middag

    • Ombudsvisie op professionele klachtbehandeling.
    • Effectiviteit van de ombudsfunctie.
    • Het verhaal achter de klacht.
    • Leren van klachten.
    • Werken aan eigen onderzoeksopdracht; docenten beschikbaar.
  • Dag 4

    Ochtend

    • Macht en onderliggende processen.
    • Traditionele betekenissen van masculiniteit en feminiteit en de reproductie hiervan.
    • Sociale veiligheid in de organisatie.

    Middag

    • Wat maakt een cliënt ‘lastig’?
    • Factoren bij de cliënt: karakter, persoonlijkheidsstoornis, psychiatrische ziekte.
    • Factoren bij de ombudsfunctionaris: empathie, tegenoverdracht, burn-out.
    • Opvang en begeleiding van melders en slachtoffers.
    • Meervoudige partijdigheid bij bemiddeling, mediation en systemische processen.
    • Werken aan eigen onderzoeksopdracht; docenten beschikbaar.
  • Dag 5

    Ochtend

    • Het belang van een nationale ombudsfunctie in de gezondheidszorg in het Verenigd Koninkrijk.
    • Verkenning van interventies en mogelijkheden voor de ombudsfunctionaris.
    • Werken aan eigen onderzoeksopdracht; docenten beschikbaar.

    Middag

    • Presentaties van de portfolio’s: ieder geeft een inkijk in hetgeen de deelnemer geleerd heeft en wat hij daarmee kan. De portfolio geeft mogelijkheden om in de groep te reflecteren en (nieuwe) doelen te stellen voor de inbrenger voor werk, beroep, organisatie.
    • Afsluiting en uitreiking certificaten.

Het programma is onder voorbehoud van wijzigingen.

Data

De masterclass zal plaatsvinden van 18 tot en met 22 maart 2024.

Locatie

Academiegbouw, Domplein 29, Utrecht.

Programmacoördinator

Dr. Carla Goosen MDR

Dr. Carla Goosen MDR

Docenten

In het programma zijn presentaties met docenten zoals:

  • Willem Hendrik Gispen, voormalig rector magnificus Universiteit Utrecht, gaat met ieder de discussie aan over het belang van een sociaal veilig werkklimaat in het hoger onderwijs. De vraag is daarbij wie doe wat en hoe wordt de verantwoordelijkheid van bestuurders en leidinggevenden opgepakt.

  • Marc Dullaert, eerste kinderombudsman van Nederland, gaat in op de belangrijke rol voor de ombudsfunctionaris vanwege het dalende vertrouwen in de overheid en het grote belang van het maken van contact met de burgers en het verkleinen van de afstand tussen burger en overheid.

  • Paul Herfs, ombudsman Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en voormalig ombudsfunctionaris Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht en UMC Utrecht, over de reflectie op de eigen organisatie en/of eigen functie.

  • Carla Goosen, psycholoog/mediator, systeemtherapeut en opleider/ intervisiebegeleider van vertrouwenspersonen, mediators, advocaten en gedragswetenschappers, gaat in op het spanningsveld van meervoudige partijdigheid bij machtsverschillen en (herstel) bemiddelingsprocessen.

  • Gerrard Boot, hoogleraar Universiteit Leiden en raadsheer van het Gerechtshof Amsterdam, die de rol van ombudsfuctionarissen benadrukt in de-escalatie van arbeidsconflicten en het voorkomen van ontslagkwesties.

  • Jacqueline Schoone, ad interim ombudsfunctionaris Wageningen University & Research, zal stilstaan bij de taken, rollen en de domeinafbakening van de ombudsman in verhouding tot andere eerstelijnsvoorzieningen.

  • Leo Klijn, voormalig advocaat en zelfstandig onderzoeker, spreekt over juridische aspecten van behoorlijkheidsvereisten bij klachtonderzoek.

  • Inge Claringbould, associate professor departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap, Universiteit Utrecht, over de ombudsfunctie en visie op moreel leiderschap, de functie in de bestuurlijke organisatie en vanuit de verschillende perspectieven zoals gender, diversiteit, veiligheid en integratie in de sociale omgang. Inge laat zien hoe belangrijk goed onderzoek doen is.

  • Manja Bomhoff, beleidsantropoloog en deed vanuit verschillende hoeken onderzoek naar de publieke sector, zoals de gezondheidszorg, de rechtspraak, bij Defensie, bij verschillende rijksinspecties en bij de belastingdienst, benadrukt het leren van klachten.

  • Marjan Olfers, hoogleraar Sport en Recht aan de Vrije Universiteit en zelfstandig onderzoeker, over macht, afhankelijkheid en onderliggende processen in de sport en in het onderwijs. Zij staat stil bij het nemen van verantwoordelijkheid bij lastige en precaire dilemma’s.

  • Felix Gimbrère, psychiater en psychotherapeut, gaat in op wat een cliënt ‘lastig’ maakt aan de hand van factoren bij de cliënt en factoren bij de ombudsfunctionaris. Daarbij besteedt hij speciale aandacht aan het fenomeen van ‘tegenoverdracht’.

  • Rob Behrens, the Parliamentary and Health Service Ombudsman in the United Kingdom, informeert deelnemers over het werk van de nationale ombudsfunctionaris in de gezondheidszorg en het grote belang van een ombudsfunctionaris.

Onder voorbehoud van wijzigingen.

Toelatingseisen

De masterclass is ontwikkeld voor professionals met geruime, relevante werkervaring vanuit HRM, rechtsbijstand, klachtenfuncties, ombudswerk, mediation, advocatuur, vertrouwenswerk en andere verwante functies. Gelet op het strategische karakter van deze masterclass wordt van deelnemers een actieve en betrokken houding verwacht.

Intake

Een telefonische intake met de programmacoördinator vormt onderdeel van de aanmeldingsprocedure voor deze masterclass.

Certificaat

Indien u alle bijeenkomsten heeft bijgewoond en het programma met goed gevolg hebt afgerond, ontvangt u een certificaat van de Universiteit Utrecht.

PE-punten

De opleiding bestaat uit 5 bijeenkomsten van 7 uur (incl. lunchpauze). Met het volgen van deze opleiding kunt u 30 PE-punten (PE: 2) ontvangen.

Aanmelden

Meld je hier aan

Vragen?

Chantal Besson

Chantal Besson

Volg ons via:

Testimonials

Benieuwd naar wat onze alumni van de masterclass vinden? Lees onderstaande testimonials.

  • "Het leverde mij naast extra kennis ook een nieuw netwerk op."

    (…) Een week lang je agenda vrijpoetsen om je helemaal te storten op één thema? Ik moest, zoals dat voor velen zal gelden, er wel even over nadenken. De fantastische line-up aan sprekers en de variatie van invalshoeken die op het programma staan, maakten de keuze om in te schrijven echter makkelijker. Als new kid on the block in het Ombuds-metier (hoewel jarenlang ervaring in collectieve en individuele klachtenbehandeling) stapte ik betrekkelijk onbevangen de groep binnen.

    Niet alleen bleken de sprekers to the point met interessante en goed voorbereide presentaties, er werd naar aanleiding daarvan ook breed gediscussieerd. Over onder andere de aanpak in specifieke casussen, over de wijze waarop je de rol en positie van de Ombudsman kan versterken en over de verschillen ten opzichte van de Vertrouwenspersoon. De vele invalshoeken scherpten niet alleen mijn geest. Het is altijd leerzaam om te horen hoe collega’s in de dagelijkse praktijk met dossiers en situaties zijn omgegaan. Vooral als je daarover met elkaar de diepte in kan gaan. Het leverde mij naast extra kennis ook een nieuw netwerk op met gelijkgezinden over de rol van een Ombudsman.

    Voor mij kwam deze masterclass precies op tijd. Door je eigen deskundigheid te vergroten, kun je de kwaliteit van je eigen beroepsmatige functioneren immers verbeteren. Maar bovendien komt de informatie mij zeer van pas bij het realiseren van mijn opdracht: trek de functie van de grond en borg die in onze organisatie. Ik kijk daarom ook met belangstelling uit naar de terugkomdag in februari 2020, waar wij ongetwijfeld nieuwe ervaringen gaan uitwisselen.

    Frank de Vries, Ombudsman, VISTA college

  • "Uitwisselen van gedachten met de andere in de praktijk ervaren cursisten"

    In de zomer van 2018 heb ik met veel genoegen de Leergang Ombudsfunctionaris (in breed perspectief) gevolgd. Ik ben werkzaam als advocaat en daarnaast ook lid van diverse bezwarencommissies en commissielid bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KIFID). Als advocaat ben ik voornamelijk werkzaam op het terrein van het onderwijsrecht en het arbeidsrecht. Ik zie veel mogelijkheden in het verder ontwikkelen van de functie van een ombudsfunctionaris binnen een organisatie. Een ombudsfunctionaris kan al in een vroeg stadium worden betrokken bij een “dreigende” conflictsituatie. De neutrale positie, maar ook – bij een goede taakopdracht - de mogelijkheid om zelfstandig een nader onderzoek te doen, maken de positie van een ombudsfunctionaris bijzonder ten opzichte van een advocaat (partijdig) en een mediator.

    Het uitwisselen van gedachten met de andere in de praktijk ervaren cursisten, de inspirerende bijdragen van de sprekers en de professionele leiding van de cursus maakten de deelname aan de leergang tot een zeer leerzame en aangename ervaring.

    Annie Wigger, advocaat en mediator

  • "Een luxe: stil mogen staan bij dit werk, bij mezelf in deze positie."

    Ik startte met enige terughoudendheid ten aanzien van de vraag of deze dagen iets zouden kunnen toevoegen aan mijn ruime ervaring. Ook vroeg ik mij af wie de overige deelnemers zouden zijn en of zij voldoende ervaring zouden hebben. Aan het eind van de trainingsweek heb ik kunnen constateren dat deze terughoudendheid is omgezet in enorm veel enthousiasme over deze week.

    Ik heb de week ervaren als een luxe: stil mogen staan bij dit werk, bij mezelf in deze positie. Dit stilstaan is namelijk iets wat zelden of nooit tot de mogelijkheden lijkt te behoren en waarin ik de balans niet gemakkelijk kan vinden.

    Essentieel uit het geheel blijkt dat in deze functie zakelijkheid, kennis, kunde van belang is, maar vooral ook een authentieke houding van waaruit verbinding kunnen leggen een voorwaarde is.

    De begeleiding vanuit de organisatie vond ik prettig, zorgend, respectvol met oog voor het vertrouwelijk karakter van e.e.a. Ik heb enorm veel bewondering voor wat in deze training is neergezet en voor de keuze die gemaakt is t.a.v. de sprekers. Ik heb van alle voordrachten genoten, niets, niemand uitgezonderd. Al ben ik minder van “spel”, “communicatie vaardigheden onderzoeken b.v. Socratisch denken/handelen”, echter dat heeft te maken met eerdere cursussen/opleidingen, etc. Maar prima tussendoor en ook gewoon leuk en ontspannend.

    Lisanne Copal-van der Neut, Functionaris Ombuds- en Vertrouwenszaken, Universitair Medisch Centrum Utrecht

  • "Mijn innerlijke detective werd ruim bediend."

    Als ombudsman in de semi-publieke sector (instelling voor hoger onderwijs) nam ik deel aan “Ombudsfunctionaris in breed perspectief”. Bekend met twee van de vier organisatoren, verlekkerd door de lijst van vaktoppers, ging ik er open in. De mix van deelnemers was meteen een sterk punt. Ze kwamen uit verschillende sectoren en hadden verschillende formele functies. Het aantal als ombudsman werkenden was gering. Toch was er sprake van levendige en relevante discussie. Wat interesseerde ons aan deze vorm van conflictbeslechting?

    Een goed kader werd geschetst door Alex Brenninkmeijer; waarna vele invalshoeken, contexten en naburige velden de revue passeerden. De vier organisatoren (waaronder twee ombudsmannen) verzorgden zelf eveneens workshops. Vijf jaar aan lezingen of workshops van de crème de la crème in 5 dagen geconcentreerd; het deed een groot beroep op ieders informatieverwerkingscapaciteit. Waar mijn interesse met name naar uitging was de omgang met innerlijke conflicten en ethische dilemma’s.

    Er werd ook aandacht geschonken aan de positie van een ombudsman; zowel de formele als de sociale. (Hoe) kun je voldoende onafhankelijk blijven en de perceptie daarover beïnvloeden? Wat doe je wanneer je als ombudsman zelf in conflict dreigt te komen met het management of met de ondernemingsraad? Aan best practices was gelukkig geen gebrek. Inhoudelijk kon ik zoveel uit de cursus meenemen, dat mijn jaarverslag dikker werd en dieper ging dan gepland.

    Geen casus is hetzelfde, en je moet werken met beperkte of gekleurde informatie. Mijn innerlijke detective werd ruim bediend. Ik kan deze cursus van harte aanbevelen voor hen die als ombudsman werkzaam zijn; overwegen die functie te gaan uitoefenen, en ook zij die in een hulp- en klachtstructuur te maken krijgen met een ombudsman. Persoonlijk vond ik het al een pittige functie; na de cursus wist ik het zeker.

    Stephen E. Querido, Ombudsman Personeel, De Haagse Hogeschool