Human Rights for Open Societies (MOOC)

Modules

• Introductie in de Europese conventie van mensenrechten

  De bescherming van mensenrechten is nauw verbonden met het idee van open samenlevingen. In een open samenleving genieten mensen vrijheid en zijn ze in grote mate vrij om hun leven te leiden zoals ze dat willen. Deze week verkennen we het idee van open samenlevingen en bekijken we hoe dit verband houdt met de bescherming van mensenrechten. We laten je ook kennismaken met het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens. Dit document vormt de basis voor een van de meest ingewikkelde internationale mensenrechtensystemen ter wereld. Tot slot leer je over de achtergrond en geschiedenis van het Verdrag, de rechten die erin worden beschermd en de procedure die individuen kunnen gebruiken om een klacht in te dienen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

• Algemene behandeling

  Wanneer iemand klaagt dat zijn of haar recht op privacy of vrijheid van meningsuiting is geschonden, moet het Europees Hof voor de Rechten van de Mens beoordelen of dat echt het geval is. Maar hoe doet het dit? In dit deel van de cursus richten we ons op de algemene principes en methoden die het Hof gebruikt om te beoordelen of een staat het Verdrag heeft geschonden. We zullen zien hoe het Hof mensenrechtenzaken benadert en leren over de dilemma’s waarmee het in dit opzicht wordt geconfronteerd in de context van open samenlevingen.

• Mensenrechten en democratie

  Open samenlevingen vereisen een democratische regeringsvorm. Maar hoe zijn mensenrechten en democratie met elkaar verbonden? In dit deel van de cursus richten we ons op wat democratie inhoudt vanuit een mensenrechtenperspectief. We bespreken ook wat stemrecht is en hoe politieke partijen worden beschermd door het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Tot slot kijken we naar de bescherming van politieke rechten in landen in de overgang van oorlog naar vrede en van dictatuur naar democratie.

• Insiders en outsiders: Non-discriminatie, kwetsbare groepen, migranten en asielzoekers

  Open samenlevingen draaien om inclusie. In een open samenleving moet iedereen op gelijke voet kunnen deelnemen. Niemand mag worden uitgesloten. Ook moeten mensenrechten voor iedereen gelden en is discriminatie verboden. Maar zelfs in een open samenleving kunnen de universaliteit van mensenrechten en het verbod op discriminatie veel vragen oproepen. Hoe zit het bijvoorbeeld met de rechten van mensen die (nog) geen burger zijn van die samenleving, zoals asielzoekers? Enerzijds bevinden asielzoekers zich in de extreem moeilijke en kwetsbare positie dat ze op doorreis zijn. Daarom verdienen hun behoeften extra aandacht. Ze hebben bijvoorbeeld speciale bescherming nodig tegen vijandige reacties van de lokale bevolking, ze hebben voedsel, onderwijs en huisvesting nodig en ze moeten beschermd worden tegen discriminatie. Aan de andere kant wordt, omdat ze geen burgers zijn, vaak de vraag gesteld in hoeverre ze moeten worden opgenomen en moeten profiteren van de rechten en vrijheden die worden gegarandeerd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Het vinden van de juiste balans en het oplossen van dergelijke dilemma’s is cruciaal in open samenlevingen.

  In deze week richten we ons op:

  • de rechten en vrijheden van insiders en outsiders onder het Europees Verdrag
  • non-discriminatie
  • de bescherming van kwetsbare groepen.

  Ter illustratie besteden we speciale aandacht aan de rechten van migranten en asielzoekers en van andere minderheidsgroepen.

• Vrijheid van meningsuiting en publiek protest

  Het recht om je vrij te uiten, de persvrijheid om nieuws te brengen en het recht om te protesteren zijn essentieel in een open samenleving. De vrijheid van meningsuiting stelt je in staat om informatie te verzamelen over openbare aangelegenheden en om anderen te laten weten wat je denkt. De media spelen een belangrijke rol bij het overbrengen van informatie over zaken van algemeen belang. En publiek protest stelt je in staat om publiekelijk een zaak te steunen waarin je gelooft. Samen vormen deze rechten de essentiële voorwaarden voor een vrije en vreedzame uitwisseling van gedachten en ideeën. Toch kunnen de onbeperkte vrijheid om te zeggen wat je wilt en de vrijheid om te protesteren ook de openheid van de samenleving ondermijnen. Haatzaaiende en discriminerende uitspraken kunnen bijvoorbeeld bijdragen tot de uitsluiting van minderheidsgroepen. In deze leereenheid nemen we het recht op vrijheid van meningsuiting en het recht op vrijheid van vergadering onder de loep. Daarbij gaan we ook in op de grenzen van deze rechten in een open samenleving.

• Afsluiting

  Dit is de laatste opdracht van de cursus. In deze opdracht worden de verschillende onderwerpen van de cursus samengebracht. Het eerste doel is om je te helpen de kennis en inzichten te testen die je tijdens de cursus hebt verworven. Het tweede doel is om je te helpen de onderlinge samenhang van de belangrijkste behandelde onderwerpen te begrijpen.