De kunst van het vragen: mythes en mogelijkheden van het mecenaat

Ik heb interesseAanmelden kan vanaf 1 februari. Reminder ontvangen? Laat jouw interesse achter!
  • LocatieThuis, Utrecht
  • Duur4 workshops + 2 uur voorbereiding per workshop
  • Startmoment22 april 2025
  • VoertaalNederlands
  • OnderwijsvormOnline, Op locatie
  • DiplomeringCertificaat
  • Prijs€30 voor makers, €100 voor instellingen

Durf te vragen!

Mecenaat, oftewel de steun van particuliere kunstliefhebbers aan makers en culturele instellingen, is al jaren maatschappelijk een hot topic. Toch weten instellingen en makers hun gevers niet altijd vrijuit te benaderen. Wat zit in de weg? Dat zijn vaak de ideeën die kunstenaars en instellingen ontwikkelen over wat private steun voor hen kan zijn en kan doen.

In vier prikkelende workshops verken je met andere makers en instellingen de mythes en mogelijkheden van het mecenaat en wat je kunt doen om je positie als vrager te verstevigen. In ieder van de vier workshops staat één veel voorkomend (voor)oordeel over mecenaat centraal.

Doelgroep

Culturele makers uit alle disciplines, actief in zowel de gevestigde als de populaire cultuur, culturele instellingen, beleidsmakers en cultuurfondsen.

Leerdoelen

Na deelname aan de workshops:

  • Heb je inzicht in de actuele en historische praktijk en theorie van de kunstondersteuning.
  • Ken je de argumenten vóór en tegen het mecenaat in de hedendaagse debatten over particuliere steun aan de kunsten en ben je in staat onderbouwd positie te kiezen in die debatten.
  • Weet je hoe makers en culturele instellingen vragen, met welke argumenten en aan wie.
  • Heb je theoretisch en praktisch inzicht in wat er tussen vragers en gevers wordt uitgewisseld (en waarom).
  • Heb je geleerd hoe positie te kiezen tegenover je gevers, en hoe die positie tegenover jezelf, je gever en de samenleving te legitimeren.

Een nieuw mecenaat

De cultuursector en de politiek roepen om een ‘nieuw mecenaat’ dat de kunsten veerkrachtiger en financieel weerbaarder moet maken. Tegelijk is onduidelijk hoe en onder welke voorwaarden zo’n mecenaat kan bloeien. De behoefte aan goed onderbouwde kennis én meer kennisdeling over het onderwerp is groot.

Dankzij de genereuze steun van de VriendenLoterij is de kennis die in deze leergang wordt overgedragen toegankelijk voor de hele cultuursector, ook voor minder kapitaalkrachtige makers en instellingen.

Logo van de VriendenLoterij

Over de workshops

Tijdens de vier workshops zet hoogleraar Mecenaatstudies Helleke van den Braber (voor)oordelen over mecenaat in een wetenschappelijke context. Ze bespreekt samen met consultant culturele fondsenwerving Roos Ticheler en universitair docent Maaike van Leendert aan de hand van theoretische, historische én praktische inzichten wat ze betekenen, waar ze vandaan komen, welke consequenties ze hebben, en hoe makers en instellingen ze tegenwoordig kunnen gebruiken om verder te komen in het mecenaat. De workshops bieden je gedegen, onderbouwde kennis en handvatten om bewuster en gerichter te werken aan een bloeiende vraagcultuur.

Programma per workshop

  • 1. Mecenaat draait om meer dan geld. Over de geschiedenis van de kunstfinanciering

    De vraag ‘wie betaalt voor de kunsten’ is van alle tijden. Tijdens deze bijeenkomst maken we in vogelvlucht kennis met de verschillende financieringsmodellen die elkaar in de Nederlandse geschiedenis hebben opgevolgd (mecenaat, markt en overheidsondersteuning). Ook bekijken we welke factoren vandaag de dag bepalend zijn voor de omstandigheden van en voorwaarden voor de productie en distributie van kunst, en de rol die de mecenas daarin kan spelen. We verdiepen ons bovendien in het recente maatschappelijk debat (sinds 2010) over particuliere kunstfinanciering. Waarom lopen de discussies over de (on)wenselijkheid van cultuurfinanciering en mecenaat soms zo hoog op?

  • 2. Durf te vragen! - maar met wel argument? Over kunst en legitimatie

    Vragen om ondersteuning voor de kunst die je maakt of presenteert vergt moed, tact, strategisch denken, initiatief, bravoure, en vooral: groot vertrouwen in de waarde van wat je te bieden hebt. Tijdens deze bijeenkomst verkennen we aan de hand van concepten ontleend aan de cultuursociologie de structuur van het culturele veld, de machtsverhoudingen binnen de kunstwereld, en de kaders waarbinnen makers en instellingen hun positie en hun waarde legitimeren. Met welke argumenten kan je een gever om steun vragen? Hoe rechtvaardig je die vraag - tegenover jezelf, tegenover collega-instellingen en medemakers, en vooral: tegenover je gevers?

  • 3. Durf te vragen! - maar aan wie? Over het vinden en binden van gevers

    Gevers heb je in allerlei soorten en maten. Je hebt de private weldoeners die makers en instellingen ondersteunen, en er zijn donateurs- en vriendenkringen rond gezelschappen, musea en zalen. Ook de online communities die via crowdfunding de projecten van makers ondersteunen, of de fans die via online platforms als Patreon abonnementen nemen op het makerschap van hun favoriete muzikant of schrijver, kun je als gevers zien. Tijdens deze bijeenkomst bekijken we hoe je deze gevers vindt en aan je bindt, met daarbij speciale aandacht voor de processen van (zelf)enscenering die daarvoor nodig zijn, en voor de rol die jouw eigen verwachtingen in dat vind- en bindproces spelen.

  • 4. Echte kunst is autonoom. Over grenzen stellen in geefrelaties

    In deze bijeenkomst richten we ons op de machtsbalans in geefrelaties. Weegt wat de gever te bieden heeft wel op tegen wat hij of zij voor die gift terugverwacht? Vragen gevers niet te veel? Bieden ze niet te weinig? Kun je ze wel op voldoende afstand houden? Blijft met andere woorden je artistieke eigenheid en autonomie voldoende gewaarborgd? In deze bijeenkomst verkennen we de slaag- en faalfactoren van het mecenaat, de kansen en risico’s van de giftuitwisseling en de grenzen die je wel of niet aan je gever wilt stellen.

Tijdsinvestering

4 workshops + 2 uur voorbereiding per workshop.

Voorafgaand aan elke bijeenkomst leveren deelnemers een korte schriftelijke opdracht in. De docenten leveren per deelnemer gerichte schriftelijke feedback op minimaal één van de ingeleverde opdrachten.

Tijdens de leergang wordt gewerkt met Microsoft Teams als leer- en werkomgeving. Dit geldt zowel voor deelnemers op locatie als voor online deelnemers.

Wetenschappelijk onderzoek

Om nieuwe kennis over ‘de kunst van het vragen’ te genereren doet de UU voortdurend wetenschappelijk onderzoek. Het is goed om te weten dat het kan voorkomen dat de schriftelijke opdrachten die deelnemers aan deze leergang indienen worden gebruikt als onderzoeksmateriaal. Dat gebeurt altijd geanonimiseerd; de data zijn nooit herleidbaar tot individuele deelnemers.

Overzicht

Datum

Onderdeel

Tijd

Fysieke deelname

Online deelname

Di 22 apr 2025

Workshop 1

19:00 – 21:00

Binnenstad Utrecht

Via Microsoft Teams

Di 6 mei 2025

Workshop 2

19:00 – 21:00

Binnenstad Utrecht

Via Microsoft Teams

Di 20 mei 2025

Workshop 3

19:00 – 21:00

Binnenstad Utrecht

Via Microsoft Teams

Di 3 jun 2025

Workshop 4

19:00 – 21:00

Binnenstad Utrecht

Via Microsoft Teams

Wil je fysiek of online deelnemen?

De vier workshops vinden plaats in de binnenstad van Utrecht. Het is ook mogelijk om deze workshops online bij te wonen. Maak bij jouw aanmelding de keuze of je fysiek of online wilt deelnemen.

Let op: wisselen niet mogelijk

Let op: deze keuze is definitief en geldt voor alle workshops. Het is vanwege organisatorische redenen niet mogelijk tussentijds te wisselen tussen deelname op locatie en deelname online.

Tip: ervaar live interactie met de docenten

Evaluaties van eerdere edities van de leergang laten zien dat deelnemers op locatie de live interactie met de docenten (en met elkaar!) als zeer waardevol ervaren.

Docent

Prof. dr. Helleke van den Braber

Prof. dr. Helleke van den Braber
  • Helleke van den Braber doceert en schrijft over de culturele functie van het mecenaat. Ze onderzoekt geefrelaties in zowel de populaire cultuur (met name de popmuziek) als in de gevestigde kunsten.

Docent

Roos Ticheler MA

Roos Ticheler MA
  • Roos Ticheler is afgestudeerd op de slaag- en faalfactoren van de hedendaagse uitwisseling tussen gever en ontvanger en werkt als consultant fondsenwerving in de cultuursector.

Docent

Maaike van Leendert MA

Maaike van Leendert MA
  • Maaike van Leendert is gespecialiseerd in de relatie tussen individuele makers en hun gevers, en werkt als docent Cultuurwetenschap aan de Radboud Universiteit.

Toegangseisen

De cursus vereist geen specifieke vooropleiding, maar er wordt uitgegaan van hbo/wo werk- en denkniveau.

Aanmelden & selectie

Vooraanmelden

Op 1 februari vanaf 10.00 uur is het mogelijk om je voor deze leergang aan te melden. Op 15 februari sluiten de aanmeldingen.

Selectie

Er is meer animo voor deze leergang dan er plek is. Tegelijkertijd vinden we het belangrijk om een zo divers mogelijke groep tussen makers en instellingen samen te stellen. Daarom werken we met een selectie. Op 20 februari laten we je weten of je bent geselecteerd om deel te nemen aan de leergang.

Betaling

Ben je geselecteerd? Dan ontvang je van ons een betaallink. Door te betalen maak je jouw aanmelding definitief. Daar heb je twee weken de tijd voor.

Op een rijtje

Datum

Onderdeel

Tijd

1 feb 2025

Aanmeldingen openen

10.00 uur

15 feb 2025

Aanmeldingen sluiten

23.59 uur

20 feb 2025

Je krijgt te horen of je bent geselecteerd en ontvangt van ons een betaallink

 

6 mrt 2025

Betalingsdeadline

Door te betalen maak je jouw aanmelding definitief

22 apr 2025

Start leergang

 

Belangrijke informatie

Persoonsgebonden deelname

Deelname aan de leergang is persoonsgebonden en leidt tot een persoonlijk, op naam gesteld UU-certificaat. We werken met iedere deelnemer aan gerichte kennisopbouw. Dat betekent dat het niet mogelijk is om een ander (een collega bijvoorbeeld) in jouw plaats aan een deel van de bijeenkomsten te laten deelnemen.

Meerdere deelnemers per organisatie

We krijgen soms de vraag of meerdere mensen van één organisatie zich kunnen aanmelden. Gezien de grote belangstelling voor de leergang vragen we jullie om daar terughoudend mee te zijn. We geven graag zo veel mogelijk verschillende organisaties (en makers) de kans om deel te nemen.

Certificaat

Na afronding van de vier workshops ontvang je een certificaat van deelname.

Vragen?

Els van Rheenen

Els van Rheenen