Cursus: Ruimtelijke ordening in een veranderend klimaat

In het kort
Onderzoek biofysische & institutionele systemen.
Leer over de integratie van klimaatadaptatiestrategieën.
Begrijp de betekenis hiervan voor jouw dagelijkse werk.
Netwerk met professionals uit het ruimtelijk- en waterdomein.
Je tijdsinvestering is 6 middagen van 4,5 uur.
AanmeldenMeld je uiterlijk 7 januari 2026 aan.
  • Certificaat
  • € 1.995
  • Lessen in Nederlands
  • LocatieUtrecht
  • Start23 januari 2026
  • Duur6 weken

Bijdragen aan een veerkrachtige toekomst

Waar gaat de cursus over?

Benieuwd wat klimaatverandering betekent voor de inrichting van ons land? Heb je expertise in ruimtelijke ordening en planologie en wil je bijdragen aan een veerkrachtige toekomst? Tijdens deze cursus verdiep je je in de integratie van klimaatadaptatiestrategieën in ruimtelijke ontwikkeling. Je gaat samen met andere professionals uit het ruimtelijk en waterdomein reflecteren op jullie eigen werkpraktijk. Om zo je essentiële vaardigheden voor duurzame, stedelijke en landelijke planning te ontwikkelen. Ons interdisciplinaire programma met praktijkgerichte opdrachten helpt je daarbij.

Wat levert deze cursus mij op als professional?

Tijdens deze cursus ga je aan de slag met de meest recente inzichten in de gevolgen van klimaatverandering op de ruimtelijke ordening. Zo verbreed en verdiep je je kennis op het snijvlak van deze beide thema’s. Na deze cursus weet je precies hoe het biofysische en institutionele systeem van ruimtelijke ordening en waterbeheer in Nederland werkt. Je bent in staat om hierop te reflecteren en kunt deze kennis benutten voor je dagelijkse werk. Er is geen specifieke erkenning voor deze cursus, behalve dat hij aan onze academische onderwijskwaliteit voldoet. Na afloop krijg je wel een certificaat dat aangeeft dat je de cursus goed hebt afgerond.

Voor wie is deze cursus?

Deze cursus is afgestemd op de kennisbehoefte van professionals op het gebied van water en ruimte, zoals:

  • ambtenaren bij waterschappen, gemeenten, provincies en rijk,
  • projectontwikkelaars,
  • consultants bij adviesbureaus,
  • ruimtelijk ontwerpers,
  • stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten.

Qua toelatingseisen is er geen specifieke vooropleiding nodig. Er wordt in de cursus uitgegaan van een HBO/WO werk- en denkniveau. Ook verwachten we dat je affiniteit met en expertise in het ruimtelijk- en/of waterdomein hebt.

Waarom kiezen voor Onderwijs voor professionals aan de Universiteit Utrecht?

Ga je deze cursus volgen? Dan ben je verzekerd van hoogwaardig onderwijs aan onze breed georiënteerde, internationale onderzoeksuniversiteit. Daar komt bij dat wij als enige universiteit in Nederland wetenschappelijk onderzoek doen naar hóe professionals leren. Je bent er dus van verzekerd dat onze didactiek specifiek op jouw behoeften als professional is afgestemd​.

Binnen onze cursussen voor professionals delen onze wetenschappers hun actuele kennis met je. Doordat deelnemers tegelijkertijd hun praktijkkennis inbrengen ontstaan nieuwe inzichten die je als professional direct kunt gebruiken in je werk. Daarbij word je door deelname onderdeel van een relevant, professioneel netwerk.

Onze cursussen en programma’s voor professionals hebben een flexibele opzet. Je volgt ons onderwijs op locatie of online. Vaak in de avonduren zodat je het leren goed kunt combineren met je baan en privéleven.

We bespraken hoe wij in Nederland omgaan met water en klimaatverandering. Dat heeft me echt aangezet tot nadenken.

Cursist Ruimtelijke Ordening in een veranderend klimaat

Wat is de opbouw van de cursus?

Voor deze cursus komen we zes opeenvolgende weken bij elkaar op vrijdagmiddag. Je tijdsinvestering bestaat uit vijf middagbijeenkomsten van 4,5 uur plus één zelfwerkmiddag. Dit is de totale inspanning; er wordt verder geen extra werk tussen de bijeenkomsten door verwacht. Na het volgen van deze cursus heb je inzicht in het biofysische en institutionele systeem van ruimtelijke ordening in Nederland. Je weet welke oplossingsrichtingen er zijn voor de toekomst. Je kunt reflecteren op het Nederlandse systeem van ruimtelijke ordening en waterbeheer, vanuit een lange termijn- en cultureel perspectief.

Wat gaan we doen?

  • Week 1: Kennismaking, langetermijndenken en het watersysteem - 23 januari 2026

    In deze bijeenkomst leren we elkaar kennen. Wie ben je en wat doe je? Waarom interesseert dit onderwerp je? Vervolgens gaan we het begrip langetermijndenken samen uitdiepen, wat inzicht geeft in het belang van deze cursus. Marjolijn Haasnoot gaat in op een cruciale dimensie van dat langetermijndenken, namelijk: het globale en het Nederlandse eco- en watersysteem. Vragen die onder andere aan bod komen zijn:

    1. Wat is state-of-the-art in de wetenschap (IPCC) over CO2-uitstoot, zeespiegelstijging en andere aspecten van klimaatverandering?
    2. Wat zijn de eigenschappen en dynamieken van de Nederlandse delta?
    3. Hoe houden we de oplossingsruimte voor de toekomst zo open mogelijk?
  • Week 2: Het systeem ruimtelijke ordening - 30 januari 2026

    Tijdens deze tweede bijeenkomst doorgronden we het systeem van de Ruimtelijke Ordening. Dat doen we door het begrip ‘instituties’ -de regels van het spel- nader te onderzoeken. Vragen die onder andere aan bod komen zijn:

    • Op welke geschiedenis bouwen we voort en waar staan we nu?
    • Wat betekent dat voor de huidige sociale en biofysische uitdagingen?

    Na een meer fundamentele introductie vanuit recht en filosofie, vertalen we dit naar de concrete praktijk van de ruimtelijke ordening. De vraag die centraal staat is:

    • Hoe zijn de regels van het spel gestold in bestemmingsplannen, grondexploitaties, procedures en wetgeving?
  • Week 3: Oplossingen - 6 februari 2026

    Welke ruimtelijke toekomst is wenselijk en hoe komen we daar? Hiervoor bespreken we de vier adaptatiestrategieën van Deltares voor de omgang met een veranderend klimaat. Wat zijn de implicaties hiervan? Vervolgens verkennen we de contouren van een nieuw systeem en verbinden dat aan een veranderend klimaat. Vragen die onder andere aan bod komen zijn:

    • Heeft de ruimtelijke ordening behoefte aan nieuwe regels van het spel?
    • Hoe gaan we om met grond, met belastingen en gebiedsontwikkeling?
    • Kunnen we komen tot een bredere oplossingruimte?
  • Week 4: Stedelijke klimaatadaptatie - 13 februari 2026

    Deze week gaan we aan de slag met oplossingen voor klimaatadaptatie in de stad. We delen en analyseren een aantal best practices van over de hele wereld. Ook kijken we naar de randvoorwaarden om hier te komen. Werk jij als professional in een stedelijke context? Dan ben je van harte welkom om je eigen best practices in te brengen.

  • Week 5: Zelfwerkdag - 6 maart 2026

    Deze week werk je samen met de andere professionals aan jullie opdracht. Dat doen jullie thuis of op een andere zelf gekozen locatie. De docenten zijn digitaal beschikbaar voor feedback.

  • Week 6: Naar de eigen werkpraktijk en de toekomst - 13 maart 2026

    In deze laatste bijeenkomst brengen we de verschillende onderwerpen die we behandeld hebben bij elkaar. Als deelnemer presenteer je de opdracht waar jullie samen aan gewerkt hebben. Zodiende kunnen we conclusies trekken op basis van de verschillende expertises die in de cursus aanwezig is. Ten slotte verbinden we deze implicaties met jullie werkpraktijk; hoe ga je de inzichten van de cursus toepassen?

Welke tijdsinvestering vraagt deze cursus van me?

Per week ben je 4,5 uur kwijt aan de bijeenkomsten op vrijdagmiddag. Doordat er geen zelfstudie-uren zijn en de bijeenkomsten steeds op hetzelfde moment in de week plaatsvinden, is deze cursus goed te combineren met een drukke baan en privéleven. In week 5 werk je samen met de andere deelnemers aan een opdracht. Dat is ook op vrijdagmiddag gepland. De week erop presenteren jullie je resultaten.

Actualiteit van de cursus

Deze cursus is volledig gebaseerd op de actuele ontwikkelingen binnen het vakgebied van ruimtelijke ordening en waterbeheer. Zoals docent van deze cursus Marjolijn Haasnoot stelt: “Het is niet de vraag hoeveel de zeespiegel gaat stijgen, maar hoe snel dat gaat. En hoeveel tijd we hebben om ons erop voor te bereiden.”

We zouden rekening moeten houden met de ontwikkeling van ons biofysisch systeem tot 2100 en daar voorbij. Daarin gaat het om zeespiegelstijging, maar ook om de omgang met extreem weer, afnemende biodiversiteit en bodemdaling.

Dat de ruimtelijke ordening al zeker twee decennia zoekende is, maakt het er niet makkelijker op. In 2022 werd het ministerie voor VRO (her-)opgericht, maar dat heeft nog niet geresulteerd in een effectieve sturingsstrategie en een visie op de strategische keuzes die Nederland heeft te maken.

Terwijl de keuzes die we nu maken, in belangrijke mate onomkeerbaar zijn. Door je als professional tijdens deze cursus te verdiepen in de meest recente inzichten weet je zeker dat je vanuit visie een bijdrage kunt leveren.

Wanneer kan ik beginnen?

Week

Datum

Onderwerp

Tijd

Locatie

1

Vrijdag 23 januari 2026

Introductie en klimaatadaptatie

12:30 - 17:00

Utrecht - Vening Meineszgebouw A

2

Vrijdag 30 januari 2026

Ruimtelijke ordening

12:30 - 17:00

Utrecht - Vening Meineszgebouw A

3

Vrijdag 6 februari 2026

Oplossingen

12:30 - 17:00

Utrecht - Vening Meineszgebouw A

4

Vrijdag 13 februari 2026

Stedelijke klimaatadaptatie

12:30 - 17:00

Utrecht - Vening Meineszgebouw A

5

Vrijdag 6 maart 2026

Samenwerkdag

12:30 - 17:00

Thuis

6

Vrijdag 13 maart 2026

Naar de eigen werkpraktijk & de toekomst

12:30 - 17:00

Utrecht - Vening Meineszgebouw A

Locatie

Deze cursus wordt gegeven op de campus van de Universiteit Utrecht in gebouw: Vening Meineszgebouw A. Het Vening Meineszgebouw is bereikbaar via Tram/Bushalte Padualaan. Als je met de auto komt wordt je geadviseerd om te parkeren op parkeerterrein P9 of parkeerterrein P6. Tijdens de samenwerkdag zijn docenten online beschikbaar voor begeleiding.

Uiterste inschrijfdatum

De uiterste inschrijfdatum voor deze cursus is: 7 januari 2026

Van wie ga ik leren in deze cursus?

De docenten die vanuit de Universiteit Utrecht het Onderwijs voor professionals verzorgen, zijn inhoudelijk sterk onderlegd en actief betrokken bij relevant, actueel onderzoek binnen hun vakgebied. Ze combineren academische diepgang met een scherp inzicht in de praktijk, waardoor ze de dagelijkse vraagstukken van jou als professional goed begrijpen. De uitstekende didactische vaardigheden van onze docenten zijn specifiek afgestemd op hoe professionals leren: praktijkgericht, interactief en toepasbaar. Onze docenten hechten veel waarde aan samenwerking en creëren een leeromgeving waarin dialoog, kennisuitwisseling en co-creatie centraal staan.

Cursuscoördinator en hoofddocent

Dr. Patrick Witte

Dr. Patrick Witte

Hoogleraar

Prof. Dr. Edwin Buitelaar

Prof. Dr. Edwin Buitelaar

Hoogleraar

Prof. Dr. Marjolijn Haasnoot

Prof. Dr. Marjolijn Haasnoot

Hoe meld ik me aan?

Leuk dat je interesse hebt in de cursus Ruimtelijke ordening in een veranderend klimaat. Je meldt je aan via de aanmeldbutton rechts. Hieronder zie je in de infographic hoe het aanmeldproces er bij ons uitziet.

Voor deze cursus zijn geen toelatingseisen. Er wordt uitgegaan van een HBO/WO werk- en denkniveau. Ook verwachten we dat je affiniteit met en expertise in het ruimtelijk- en/of waterdomein hebt.

De uiterste inschrijfdatum voor deze cursus is 7 januari 2026. Aan deze cursus kunnen maximaal 24 cursisten deelnemen. Plaatsing gaat op volgorde van aanmelding.

Ik heb nog een vraag ...

Heb je nog vragen over de cursus? Kijk dan eerst of deze hieronder in onze FAQ-lijst staat.

Staat je vraag er niet tussen? Deze cursus is onderdeel van de Faculteit Geowetenschappen. Neem daarom voor vragen over de cursus contact op met Onderwijs voor professionals van de faculteit Geowetenschappen via: continuingeducation.geo@uu.nl.

Heb je een algemene vraag over Onderwijs voor professionals aan de Universiteit Utrecht? Dan kun je het beste contact opnemen door een e-mail te sturen naar: professionals@uu.nl. Of je kunt ons op werkdagen bellen via: 030-253 1018.

Heb je vragen over je loopbaan of over een opleiding? Dan helpt onze opleidingsadviseur Leven Lang Ontwikkelen Afke van der Velden je graag verder via: a.i.s.vandervelden@uu.nl.

FAQ's

  • Relevantie / Actualiteit van de cursus

    Sluit de cursus aan bij actuele ontwikkelingen in mijn vakgebied?

    Deze cursus is volledig gebaseerd op de actuele ontwikkelingen binnen het vakgebied van ruimtelijke ordening en waterbeheer. Door je als professional in deze cursus te verdiepen in de meest recente inzichten weet je zeker dat je vanuit visie een bijdrage kunt leveren.

    Welke vaardigheden of kennis heb ik na afloop verworven?

    Na afloop ben je bekend met het biofysische & institutionele systeem van ruimtelijke ordening. Je hebt kennis van de integratie van klimaatadaptatiestrategieën en begrijpt de betekenis hiervan voor jouw dagelijkse werk. Je gaat naar huis met een overzicht van de oplossingsrichtingen voor de toekomst.

    Wordt de cursus erkend binnen mijn vakgebied of branche?

    Er is geen specifieke erkenning voor deze cursus, behalve dat hij aan onze academische onderwijskwaliteit voldoet.

  • Toelating

    In welke beroepsgroepen of functies past deze cursus goed?

    Deze cursus is afgestemd op de kennisbehoefte van professionals op het gebied van water en ruimte, zoals: ambtenaren bij waterschappen, gemeenten, provincies en rijk, projectontwikkelaars, consultants bij adviesbureaus, ruimtelijk ontwerpers, stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten.

    Zijn er toelatingseisen of aanbevolen voorkennis?

    Qua toelatingseisen is er geen specifieke vooropleiding nodig. Er wordt in de cursus uitgegaan van een HBO/WO werk- en denkniveau. Ook verwachten we dat je affiniteit met en expertise in het ruimtelijk- en/of waterdomein hebt.

  • Toetsing

    Zijn er opdrachten, toetsen of een eindpresentatie?

    Tijdens de zelfwerkdag werk je samen met andere professionals aan jullie opdracht. De laatste bijeenkomst presenteren jullie die opdracht. Dit is bedoeld om samen conclusies te trekken op basis van de verschillende expertises die in de cursus aanwezig zijn, niet als toetsing.

  • Tijdsinvestering

    Hoeveel uur per week ben ik kwijt aan lessen en zelfstudie?

    Per week ben je 4,5 uur kwijt aan de bijeenkomsten op vrijdagmiddag. Dit is de totale inspanning, er wordt verder geen extra werk tussen de bijeenkomsten door verwacht.

    Is het haalbaar naast een drukke baan?

    Doordat er geen zelfstudie-uren zijn en de bijeenkomsten steeds op hetzelfde moment in de week plaatsvinden, is deze cursus goed te combineren met een drukke baan en privéleven.

  • Diploma of certificaat

    Ontvang ik een certificaat van deelname, accreditatiepunten of ander erkend bewijs?

    Na afloop krijg je een certificaat dat aangeeft dat je de cursus goed hebt afgerond.

  • Locatie

    Is de locatie goed bereikbaar met de auto of OV?

    Deze cursus wordt gegeven op de campus van de Universiteit Utrecht in gebouw: Vening Meineszgebouw A. Het Vening Meineszgebouw is bereikbaar via Tram/Bushalte Padualaan. Als je met de auto komt wordt je geadviseerd om te parkeren op parkeerterrein P9 of parkeerterrein P6.

  • Aanmelden

    Hoe kan ik me aanmelden?

    Leuk dat je deel wil nemen aan deze cursus! Aanmelden kan via de aanmeldbutton rechts op deze pagina.

    Tot wanneer kan ik me aanmelden?

    De uiterste aanmelddatum voor deze cursus is 7 januari 2026. Houd in de gaten dat er maximaal 24 deelnemers mee kunnen doen.

  • Contact

    Kan ik met iemand overleggen voor ik beslis?

    Neem voor vragen over de cursus Ruimtelijke ordening in een veranderend klimaat contact op met Onderwijs voor professionals van de faculteit Geowetenschappen via: continuingeducation.geo@uu.nl.

    Wordt er vrijblijvend advies aangeboden over cursuskeuze?

    Heb je vragen over je loopbaan of over een opleiding? Dan helpt onze opleidingsadviseur Leven Lang Ontwikkelen Afke van der Velden je graag verder via: a.i.s.vandervelden@uu.nl.

Deelnemers over de cursus Ruimtelijke ordening in een veranderend klimaat

Wat betekent klimaatverandering voor de inrichting van ons land?

Wil je vanuit jouw expertise in ruimtelijke ordening en planologie bijdragen aan een veerkrachtige toekomst? Dan is deelname aan de cursus Ruimtelijke ordening in een veranderend klimaat een goede stap.

Onderstaand artikel is een aanrader als je eerst meer wil lezen over wat klimaatverandering betekent voor de inrichting van ons land, voordat je besluit om je aan te melden.