Cursus ‘Het Concurrentiekompas in de praktijk’: nieuwe Europese regels, grote gevolgen

PO-punten

• PO-punten aanvragen (voor advocaten)

  Advocaten kunnen voor deze cursus PO-punten aanvragen via PE-online. Na afronding van de cursus ontvangen je de benodigde bewijsstukken, zodat het registreren van jouw opleidingspunten eenvoudig verloopt.

  Let op: Deze opleiding wordt aangeboden door een opleidingsinstituut dat momenteel bezig is met de erkenning door de Nederlandse Orde van Advocaten. Het aantal PO-punten is daarom nog niet officieel vastgesteld. Advocaten zijn zelf verantwoordelijk voor het aanvragen en registreren van de PO-punten via PE-online.

Programma per blok

• Blok 1: De aanleiding

  In dit blok wordt ingegaan op de Letta- en Draghi-rapporten. We duiken in zowel de aanleiding voor deze rapporten als de belangrijkste conclusies hiervan, die bepalend zijn voor de agenda van de Europese Commissie.

  Het Letta-rapport benadrukt dat de interne markt – ooit de motor van Europese groei – dringend moet worden vernieuwd. Letta pleit voor het wegnemen van versnippering, betere integratie van kapitaalmarkten en energie, en voor eenvoudiger regelgeving die innovatie en duurzaamheid stimuleert.

  Het Draghi-rapport gaat nog veel verder en presenteert een visie om Europa toekomstbestendig te maken. Draghi benadrukt de noodzaak van grootschalige investeringen in technologie, digitalisering en groene transitie. Europa moet minder afhankelijk worden van derde landen en sterkere industriële ecosystemen opbouwen.

  Docent: Prof. mr. dr. Allard Knook

• Blok 2: De nieuwe koers

  Blok 2: De nieuwe koers De Europese Unie zet met twee initiatieven een koers uit voor een vernieuwde industriepolitiek. Het Concurrentiekompas richt zich op versterking van de industriële basis door innovatie, digitalisering en eigen productiecapaciteit te bevorderen, ondersteund door nieuwe wetgeving die bureaucratie vermindert en investeringen stimuleert.

  De Single Market Roadmap to 2028 voorziet in geharmoniseerde regels en een uniform juridisch kader om grensoverschrijdende bedrijvigheid te vergemakkelijken. Samen met de Clean Industrial Deal scheppen deze maatregelen een regelgevend kader dat Europese industrie zowel concurrerend als duurzaam maakt.

  Docent: Prof. mr. dr. Allard Knook

• Blok 3: Staatssteun als regel i.p.v. uitzondering

  In dit blok wordt ingegaan op de diverse en aanzienlijke wijzigingen van het staatssteunrecht, onder meer op het gebied van duurzaamheid en innovatie. Het staatssteunrecht speelt een belangrijke spilfunctie bij diverse wetsvoorstellen om de concurrentiekracht van de Europese Unie te verbeteren. In het bijzonder wordt ingegaan op de relatie tussen het staatssteunrecht en Europese middelen.

  Daarnaast behandelen we de Foreign Subsidies Regulation, een verordening die erop gericht is oneerlijke concurrentie tegen te gaan door subsidies van buiten de EU aan bedrijven die actief zijn op de EU-markt te controleren. De verordening geeft de Europese Commissie de bevoegdheid om staatsteun buiten de Europese Unie te onderzoeken bij overnames, aanbestedingen en andere marktactiviteiten. De Europese Commissie heeft als onderdeel van de Competitiveness Compass aangekondigd de handhaving van deze verordening te intensiveren.

  Docent: Prof. mr. dr. Allard Knook

• Blok 4: Het vrij verkeer van kennis als vijfde vrijheid

  In dit blok wordt onder meer aandacht besteed aan de knelpunten bij de toepassing van de huidige staatssteunregels bij het financieren van onderzoek, een blik vooruit naar de nieuwe staatssteunmogelijkheden voor onderzoek, en bespreking van de European Research Area Act die het vrij verkeer van kennis moet verankeren als ‘vijfde Europese vrijheid’.

  Docent: mr. dr. Mariëtte Hiemstra-Wijnands

• Blok 5: Innovatie en de digitale Agenda

  In dit blok wordt ingegaan onder meer ingegaan op de AI Act, Cyber Resilience Act (CRA), de Chips Act, en EU Startup and Scaleup and Quantum Strategy. Belangrijk is dat in onder meer de AI Act en de CRA, maar ook in de Digital Services Act (DSA) en Medical Device Regulations (MDR), steeds meer nadruk komt te liggen op het gebruik van technische normen, certificering en codes als een belangrijk instrument voor naleving van EU-wetgeving.

  Ook op terreinen als quantumtechnologie en cloud krijgt normalisatie en certificering een steeds grotere rol, mede in het licht van de strategische autonomie die de EU nastreeft. Er wordt ook verwacht dat normen en certificering eveneens een belangrijke plaats zullen innemen in wetgeving zoals de Chips Act, en de toekomstige de Innovation Act en de Quantum Act.

  Deze ontwikkeling heeft belangrijke consequenties op het gebied van beleid maar ook compliance. Het is dan ook essentieel dat wetgevers, uitvoerende instanties en beleidsmakers die belast zijn met de implementatie, het systeem van normverwijzingen en certificering goed begrijpen.

  Docent: mr. dr. Olia Kanevskaia

• Blok 6: De Clean Industrial Deal

  De Clean Industrial Deal is het EU-plan om het concurrentievermogen te versterken en tegelijk de verduurzaming te versnellen. Het richt zich op het verlagen van de energiekosten, het creëren van kwaliteitsbanen en het stimuleren van industriële groei.

  Er is speciale aandacht voor energie-intensieve sectoren zoals staal, metalen en chemie, die kampen met hoge kosten en stevige wereldwijde concurrentie. Ook de cleantech-sector speelt een centrale rol in innovatie, circulariteit en duurzame transformatie.

  Tot slot bevordert het plan circulaire praktijken om afval te verminderen, materialen te hergebruiken en de afhankelijkheid van buitenlandse grondstoffen te verkleinen. In dit blok wordt onder meer ingegaan op de “Omnibussen”, de Industrial Decarbonisation Accelerator Act, het Action Plan for Affordable Energy en de nieuwe steunmaatregelen voor duurzame productie.

  Docent: mr. dr. Vincent Lindijer

• Blok 7: Defensie

  In dit blok zal de concurrentiekracht van de Europese defensie-industrie aan bod komen. Hiervoor zal in het eerste deel worden stilgestaan bij hoe defensie aanbestedingen op EU-niveau gereguleerd zijn en welke mogelijkheden dit biedt om strategische autonomie daarbij juridisch vorm te geven.

  In het tweede deel zal de aandacht verschuiven naar de verschillende subsidie- en financieringsinstrumenten voor de Europese defensie-industrie die in de afgelopen jaren door de EU zijn vastgesteld om deze concurrerend te maken en daarmee buitenlandse afhankelijkheden te verminderen.

  Docent: mr. dr. Nathan Meershoek

• Blok 8: Overige wetsvoorstellen

  Met onder meer aandacht voor de Critical Medicins Act, in maart 2025 voorgestelde EU-verordening die erop gericht is de beschikbaarheid en toeleveringszekerheid van essentiële geneesmiddelen binnen de EU te versterken specifieke onderwerpen die in de intake of daarna naar voren zijn gebracht.

  Daarnaast wordt ingegaan op het 28e regime, een belangrijk onderdeel van de Competitiveness Compass, dat zal leiden tot een vrijwillig juridisch kader waarin innovatieve bedrijven kunnen opereren volgens één uniforme set regels, in plaats van 27 verschillende nationale systemen. Dit omvat aspecten als ondernemingsrecht, insolventierecht, arbeidsrecht, en mogelijk fiscaliteit.

  Docent: prof. mr. dr. Allard Knook

• Terugkommiddag: wat is er sinds de cursus veranderd?

  Tijdens deze sessie worden de laatste ontwikkelingen en aanvullingen op het wetgevingspakket besproken. Deelnemers krijgen zo een up-to-date overzicht van relevante juridische en beleidsmatige veranderingen sinds de start van de cursus.

  Docent: Prof. mr. dr. Allard Knook

• PO-punten aanvragen (voor advocaten)

  Advocaten kunnen voor deze cursus PO-punten aanvragen via PE-online. Na afronding van de cursus ontvangen je de benodigde bewijsstukken, zodat het registreren van jouw opleidingspunten eenvoudig verloopt.

  Let op: Deze opleiding wordt aangeboden door een opleidingsinstituut dat momenteel bezig is met de erkenning door de Nederlandse Orde van Advocaten. Het aantal PO-punten is daarom nog niet officieel vastgesteld. Advocaten zijn zelf verantwoordelijk voor het aanvragen en registreren van de PO-punten via PE-online.