Cursus 'De toekomst is nu': generatieoverstijgend denken en doen in beleid en bestuur

In short
Leer generatieoverstijgend denken en doen in bestuur en beleid
Ontwikkel vaardigheden voor complexe en urgente vraagstukken
Werk samen met studenten en professionals in een mixed classroom
Ontwerp interventies voor een toekomstbestendige organisatie
Laat je inspireren door experts uit wetenschap en praktijk
AanmeldenMeld je uiterlijk 20 oktober aan - beperkt plek beschikbaar
  • Certificaat
  • € 2.995
  • Lessen in Nederlands
  • LocatieUtrecht
  • Start20 november 2025
  • Duur9 bijeenkomsten

Waar gaat de cursus over?

In de cursus De toekomst is nu ontwikkel je jouw langetermijndenken en handelen. Vervolgens ga je dit integreren in jouw werk. Dat doe je vanuit je samenwerking met een nieuwe generatie studenten – de toekomst van het openbaar bestuur – die ook aan de cursus deelnemen. Via dit mixed classroom principe verbinden we praktijkervaring met frisse verbeeldingskracht.

In negen bijeenkomsten krijg je inspirerende theorie, werk je aan een concrete interventie voor je organisatie én ontwikkel je vaardigheden om beter te navigeren tussen het nu en later.

Vragen die we onder andere behandelen zijn:

  • Hoe maak je beleid dat werkt voor volgende generaties?
  • Hoe organiseer je publieke systemen die adaptief blijven, ook onder druk?
  • Hoe houd je koers in een wereld vol urgente, complexe opgaven?

Wat levert deze cursus mij op als professional?

Na afloop van de cursus kun je:

  • Langetermijndenken toepassen in beleid, organisatie en bestuur;
  • Toekomstverbeelding inzetten als strategie voor systeemverandering;
  • Tijdsensitieve vaardigheden gebruiken bij complexe opgaven;
  • Interventies ontwikkelen die direct toepasbaar zijn in je werkcontext;
  • Samenwerken met nieuwe generaties publieke professionals.

Is deze cursus iets voor mij?

Deze cursus is bedoeld voor:

  • Beleidsmedewerkers en strategen in de publieke sector;
  • Adviseurs en projectleiders binnen (semi-)overheden;
  • Professionals in onderwijs, zorg, duurzaamheid of sociaal domein;
  • Iedereen die werkt aan langetermijnvraagstukken en publiek leiderschap.

Ervaring is welkom, maar affiniteit met vernieuwing en leren is belangrijker.

Toekomstgericht besturen is geen voorspellen, maar durven ontwerpen.

Marij Swinkels - docent

Over de Universiteit Utrecht

Ga je deze cursus volgen? Dan ben je verzekerd van hoogwaardig onderwijs aan onze breed georiënteerde, internationale onderzoeksuniversiteit. Daar komt bij dat wij als enige universiteit in Nederland wetenschappelijk onderzoek doen naar hóe professionals leren. Je bent er dus verzekerd van dat onze didactiek specifiek op jouw behoeften als professional is afgestemd.

Binnen onze cursussen voor professionals delen onze topwetenschappers hun actuele kennis met je. Doordat deelnemers tegelijkertijd hun praktijkkennis inbrengen ontstaan nieuwe inzichten die je als professional direct kunt gebruiken in je werk. Daarbij wordt je door deelname onderdeel van een relevant, professioneel netwerk.

Wat is de opbouw van de cursus?

Tijdens deze cursus ben je onderdeel van negen interactieve bijeenkomsten. Hier ontmoet je inspirerende sprekers, neem je deel aan toekomstgerichte werkvormen en werk je in co-creatie samen met studenten.

De bijeenkomsten duren steeds van 13.15–17.00 uur. De eerste en laatste bijeenkomst sluiten we feestelijk af.

Na afloop van deze cursus vindt er een uitvoeringssessie plaats op jouw werkplek. Tijdens deze sessie gaan we de ontwikkelde interventie bespreken of daadwerkelijk toepassen.

Iedere bijeenkomst heeft een ander onderwerp en opzet. Zo zijn er:

  • Inspiratiesessies van o.a. het Ministerie van de Toekomst en de Argumentenfabriek;
  • Workshops over toekomstdenken, design thinking en toekomstverbeelding;
  • Rollenspellen, serious games en creatieve denktechnieken;
  • Intervisie en action learning op je eigen vraagstuk;
  • Co-creatie sessies met studenten van de Universiteit Utrecht.

Wat gaan we doen?

  • Dagdeel 1 – Introductie & spel Future 77

    Tijdens deze eerste bijeenkomst maak je kennis met je mededeelnemers; studenten én professionals. We verkennen onze eigen en elkaars persoonlijke drijfveren en leerdoelen. Daarna introduceren we toekomstdenken via het spel Future 77. De middag sluiten we af met een borrel in The Living.

    Met: Marij Swinkels & Arnold Wilts

  • Dagdeel 2 – De toekomst institutionaliseren

    Twee inspirerende gastsprekers delen in deze bijeenkomst hoe zij in hun organisatie de toekomst letterlijk ‘aan tafel’ brengen. Wat werkt? Wat schuurt? En hoe borgen zij langetermijnperspectief in beleid en praktijk?

    Met: Marij Swinkels, Arnold Wilts & twee gastsprekers

  • Dagdeel 3 – De taal van toekomstdenken

    Hoe beïnvloedt taal ons toekomstbeeld? Tijdens deze bijeenkomst duiken we met Maarten Gehem (Langetermijndenktank) in de wereld van framing en narratieven die ons langetermijndenken versterken of juist beperken.

    Met: Marij Swinkels, Arnold Wilts & Maarten Gehem

  • Dagdeel 4 – Workshop: Toekomstatelier

    Tijdens deze bijeenkomst ga je aan de slag met actieonderzoek en systeemverandering. Onder leiding van dr. Yvonne La Grouw ontdek je via een rollenspel hoe haar actieonderzoek Toekomstatelier, werken aan een gezonder systeem werkt. Ook leer je deze werkwijze toepassen in je eigen organisatie.

    Met: Marij Swinkels en Arnold Wilts

  • Dagdeel 5 – De kunstenaarsmindset

    Kunst als sleutel tot systeemverbeelding; je onderzoekt in deze bijeenkomst samen met Merlijn Twaalfhoven - schrijver van het boek Het is aan ons, waarom we de kunstenaar in onszelf nodig hebben om de wereld te redden - jouw lange termijn vraagstuk. Ontdek verschillende artistieke en creatieve technieken om je verbeeldingskracht voor verandering te versterken.

    Met: Marij Swinkels, Arnold Wilts & Merlijn Twaalfhoven

  • Dagdeel 6 – Future design: geef de toekomst een stem

    Maak kennis met future design: een methodiek om toekomstige generaties een plek te geven in beleidsvorming. Denk aan burgerberaden met ‘burgers uit de toekomst’. Tijdens deze bijeenkomst ontdek je dat je deze manier van denken alleen kunt aanleren door het te doen.

    Met: Marij Swinkels & Arnold Wilts

  • Dagdeel 7 – Design thinking voor morgen

    Design thinking gebruiken als praktische aanpak voor toekomstvragen, werkt dat? Jazeker! In deze bijeenkomst leer je de methode toepassen op je eigen vraagstuk, met oog voor innovatie én haalbaarheid.

    Met: Marij Swinkels, Arnold Wilts & Merijn Bruijnes

  • Dagdeel 8 – Action Learning Set

    Tijd om theorie en praktijk samen te brengen. Dat doen we in deze bijeenkomst door in groepen te reflecteren op elkaars projecten. Via gerichte vragenrondes krijg je nieuwe perspectieven op je interventie.

    Met: Marij Swinkels & Arnold Wilts

  • Dagdeel 9 – Slotbijeenkomst & interventiemarkt

    Tijdens onze interventiemarkt test je je ontwikkelde interventie. Je ontvangt feedback van een vakjury met o.a. hoogleraar bestuurskunde Paul ’t Hart & promovendus en onderzoeker naar Klimaatverandering en Instituties voor sociale verbeelding Wouter de Rijk. We sluiten feestelijk af met een borrel en een blik vooruit.

    Met: Marij Swinkels, Arnold Wilts & jury

  • Uitvoeringssessie op locatie

    Na afloop van onze bijeenkomsten samen plannen we een aanvullende, indivudele sessie op jouw werkplek. Tijdens deze sessie gaan we samen aan de slag met het implementeren van de ontwikkelde interventie.

Hoe geef je stem aan generaties die er nog niet zijn? Dat is geen fictie, maar een bestuurskundige opgave.

Arnold Wilts - docent

Overzicht

Datum

Onderdeel

Tijden

Locatie

Do 20 nov 2025

Introductie & spel Future 77

13.15 – 19.00 uur

Utrecht

Do 27 nov 2025

De toekomst institutionaliseren

13.15 – 17.00 uur

Utrecht

Do 4 dec 2025

De taal van toekomstdenken

13.15 – 17.00 uur

Utrecht

Do 11 dec 2025

Workshop: Toekomstatelier

13.15 – 17.00 uur

Utrecht

Do 18 dec 2025

De kunstenaarsmindset

13.15 – 17.00 uur

Playground, Utrecht

Do 8 jan 2026

Future design: geef de toekomst een stem

13.15 – 17.00 uur

Playground, Utrecht

Do 15 jan 2026

Design thinking voor morgen

13.15 – 17.00 uur

Utrecht

Do 22 jan 2026

Action Learning Set

13.15 – 17.00 uur

Playground, Utrecht

Do 29 jan 2026

Slotbijeenkomst & interventiemarkt

13.15 – 19.00 uur

Playground, Utrecht

In afstemming

Uitvoeringssessie op locatie

In afstemming

Jouw werkplek

Locatie

Enkele sessies vinden plaats in Playground, de innovatieve leer- en maakomgeving van de Universiteit Utrecht. In deze inspirerende ruimte werk je samen met andere professionals en studenten aan actuele vraagstukken, in een setting die creativiteit en experiment stimuleert. Denk aan flexibele werkruimtes, prototyping-materialen en een energieke sfeer die uitnodigt tot leren door te doen.

Lees hier meer over de bereikbaarheid en toegankelijkheid van Playground.

Van wie ga ik leren in deze cursus?

De docenten die vanuit de Universiteit Utrecht onderwijs voor professionals verzorgen, zijn inhoudelijk sterk onderlegd en actief betrokken bij relevant, actueel onderzoek binnen hun vakgebied. Ze combineren academische diepgang met een scherp inzicht in de praktijk, waardoor ze de leefwereld van deelnemers goed begrijpen.

De uitstekende didactische vaardigheden van onze docenten zijn specifiek afgestemd op hoe professionals leren: praktijkgericht, interactief en toepasbaar. Bovendien hechten zij veel waarde aan samenwerking en creëren zij een leeromgeving waarin dialoog, kennisuitwisseling en co-creatie centraal staan.

Docent

Dr. Marij Swinkels

Dr. Marij Swinkels
  • Dr. Marij Swinkels is universitair docent aan de Utrecht School of Governance. Haar onderzoek richt zich op leiderschap in tijden van crisis en de rol van ideeën in beleidsvorming. Ze doceert over politiek leiderschap, governance en beleid, en zet zich actief in voor open wetenschap en publieke betrokkenheid. Marij won de UU Teacher Talent Award (2019) en de UACES Best PhD Thesis Prize (2022).

Docent

Dr. Arnold Wilts

Dr. Arnold Wilts
  • Arnold Wilts is universitair docent. Zijn belangrijkste taken bestaan uit het verzorgen van onderwijs op het terrein van organisatietheorie, stakeholdersamenwerking en kwalitatieve onderzoeksmethoden.

Gastdocenten

Merlijn Twaalfhoven

Merlijn Twaalfhoven is als kunstenaar geïnteresseerd in de rol van kunst voor maatschappelijke vraagstukken.

Mare de Wit

Mare is Toekomst-Ambassadeur Water en Klimaatadaptatie en werkt binnen het Deltaprogramma intergenerationele rechtvaardigheid verder te institutionaliseren.

Wouter de Rijk

Wouter is UU-onderzoeker binnen het onderzoeksproject ‘sociale verbeeldingskracht voor institutionele verandering’.

Robin Hill

Robin Hill is voorzitter van het Ministerie van de Toekomst. Deze bottom-up comminty probeert op verschillende manieren langetermijndenken aan te jagen door heel Nederland en daarbuiten.

Frank Goethals & Anoek Neele

Frank en Anoek ontwerpen met hun Klimaattheater en Studio Tegenwind interventies om intergenerationele solidariteit te vergroten.

Toelatingseisen

Er wordt uitgegaan van hbo/wo werk- en denkniveau. De cursus staat open voor maximaal 10 deelnemers.

Certificaat van deelname

Na afronding ontvang je een officieel certificaat van de Universiteit Utrecht als bewijs van jouw deelname.

Kennismaking

Om te bespreken of het programma aansluit op jouw ervaring en opleidingswensen, neemt een van de docenten na aanmelding telefonisch contact met je op. Definitieve inschrijving volgt daarna.

Praktische vragen?

Marieke de Groot

Marieke de Groot

Inhoudelijke vragen?

Dr. Marij Swinkels

Dr. Marij Swinkels