Ondernemen met hoofd, hart en handen: de lessen van Arie en Thijs uit de Leergang Sociaal Ondernemen

Het meetbaar maken van cultuur, de ideale pitch van je bedrijf samenstellen, persoonlijke lessen en het herkennen en doorbreken van oude patronen. De Leergang Sociaal Ondernemen heeft Arie van der Vlies en Thijs Postma veel mooie dingen gebracht die maken dat ze als ondernemer sterker in hun schoenen staan.

‘Ik ben met de leergang begonnen omdat ik de stap van jobcoach naar operationeel directeur maakte en daarvoor een goede basis wilde hebben,’ vertelt Thijs. ‘Naast ons bedrijf zit ook een sociale onderneming. Eén van hun mensen had de Leergang Sociaal Ondernemen al gevolgd en was daar lovend over. Het besluit was dan ook snel genomen.’

Arie kende de leergang al langer. ‘Ik gaf les aan het voortgezet onderwijs en runde daarnaast een bedrijf. Dat was toen nog geen sociale onderneming, dus had ik niet veel aan de opleiding. Dat veranderde toen ik stopte met lesgeven en startte met een sociale onderneming.

Beiden zijn het erover eens dat de leergang veel goede dingen heeft gebracht. Op de vraag wat een echte highlight was, antwoordt Arie: ‘De lessen van Pieter van Osch, over scale-up impact. Als onderneming willen we opschalen, en ik liep met de vraag hoe ik mensen kon aannemen die passen bij het bedrijf en bij mij. Alleen een match met het functieprofiel is niet voldoende. Dus waar moet ik nog meer op letten tijdens sollicitatiegesprekken? Ik heb geleerd onze cultuur vast te leggen, daarop mensen te toetsen en aan te nemen. Dit vastleggen, het meetbaar maken van de ‘zachte kant’ van de onderneming, gaf mij echt het handvat waarnaar ik op zoek was.’

Ook voor Thijs was dat een hoogtepunt in de opleiding. ‘En de mensen waarmee je de leergang volgt zijn voor mij van grote waarde. Je leert ontzettend veel van elkaar. Vanaf de eerste dag voelde ik de herkenning. Je loopt met dezelfde frustraties, dezelfde problemen, het is zo herkenbaar. Het feit dat je niet de enige bent die tegen bepaalde dingen aanloopt, was voor mij een opluchting.’

Aan de opstellingen hebben beiden veel gehad. ‘Ik heb in twee dagen meer emoties meegemaakt dan normaal in een maand,’ lacht Arie. ‘Vooropgesteld: ik ben tevreden met wie ik ben. Toch waren er dingen waarvan ik niet wist dat ik ze bij mij droeg. Zwakke plekken, die duidelijk maken waarom ik bepaalde dingen doe zoals ik ze doe, waarom ik op een bepaalde manier reageer. In alle eerlijkheid: ik was een beetje sceptisch. Maar het was heel waardevol, soms zwaar, maar altijd op een luchtige manier gebracht. En niet onbelangrijk, ik heb handvatten gekregen om mijn zwakke punten een plekje te geven en ermee aan de slag te gaan.’

Thijs: ‘Wat Arie zegt is heel herkenbaar. Het is mooi om te leren waarom je op een bepaalde manier handelt. Je leert logische patronen herkennen en verbanden in gedrag te zien. Ook ik stond er een beetje sceptisch in, maar ik zie nu absoluut de meerwaarde.’

Arie vult aan: ‘Bovendien leer je veel van anderen. Je bent onderdeel van de opstelling van iemand anders, zijn broer of ouder bijvoorbeeld. En de reacties die je later krijgt van anderen. Soms denk je ‘ik ben de enige met dit probleem’. Om je heen te horen dat anderen het herkennen en met hetzelfde probleem zitten, dat is ontzettend fijn.’

‘Het fundamentele belang van winst.’ Arie en Thijs zijn het met elkaar eens, dat was een eyeopener. Thijs: ‘Winst is geen vies woord. Dat moeten veel sociaal ondernemers leren.’ Arie vult aan: ‘Ik wil het sterker zetten. Puur formeel moet het eerst om de winst gaan. Moet ik kiezen, dan ga ik voor winst. Want winst is duurzaam. Het zorgt ervoor dat je het langer volhoudt en meer mensen kunt helpen. En dat is juist waarom je het doet.’ ‘Daarom zit het woord ‘onderneming’ ook in ‘sociale onderneming,’ valt Thijs hem bij. Daar is Arie het mee eens: ‘Zonder winst is het geen onderneming, dan is het hobby. En hobby’s kosten geld. Ondernemingen leveren geld op.’

Op de vraag of ze anders zijn gaan leidinggeven zegt Arie: ‘Ik ben meer op de zachte kant gaan letten. Wat is de cultuur binnen onze organisatie, passen de mensen die je wilt aannemen bij die cultuur? Een potentiële nieuwe medewerker kan wel perfect bij het functieprofiel passen, maar hij of zij moet ook als mens bij ons passen. Sinds ik mij bewust ben van het belang van de zachte kant, besteed ik daar in sollicitatiegesprekken meer aandacht aan.’

Thijs: ‘Ik ben juist wat harder geworden. Als jobcoach kon ik wat losser met mensen zijn. In de positie van operationeel directeur is dat minder wenselijk. Tegenwoordig kan ik mijn keuzes ook beter onderbouwen, en niet alleen op gevoel afgaan. Toen we startten stond er niets op papier. Het vastleggen van bijvoorbeeld doelen, strategieën en verwachtingen geeft een stip op de horizon, maakt resultaten tastbaar en meetbaar. En het geeft sturing. Nu kunnen we kenbaar maken wat goed loopt en waar knelpunten zitten. Kortom, mijn leidinggeven is veel gestructureerder geworden. Uiteraard is het gevoel er nog wel,’ voegt hij daar lachend aan toe. ‘Ik zal nooit een keiharde zakenman worden.’

‘De lessen in pitchen waren bijzonder,’ zegt Arie. ‘Te zien hoe je pitch wordt platgeslagen, zodat je hem beter kunt opbouwen. Platgeslagen met opbouwende kritiek, moet ik erbij zeggen. Door de trainer en de groep. Je pitch komt er alleen maar sterker uit.’

Thijs vult aan: “Je leert de groep gaandeweg steeds beter kennen. Het was mooi om tijdens die laatste pitchtraining alle losse puzzelstukjes van elke onderneming bij elkaar te zien en wat de impact daarvan is.’

Op 7 november wordt de finale van de pitches gehouden. Daarbij zijn acht investeerders aanwezig. ‘Mensen die willen investeren in sociale ondernemingen,’ legt Thijs uit. ‘Je pitch helemaal optimaliseren is dus belangrijk. Wie weet ga je aan het einde van de dag met extra geld voor je onderneming naar huis.’

‘Ik vind het jammer dat de leergang na november is afgerond,’ besluit Thijs. ‘Het kostte tijd, dat klopt, en als sociaal ondernemer zit je niet echt ruim in de uren. Maar ik zag altijd uit naar de lesdagen. Je komt op prachtige plekken, spreekt interessante mensen. Dat ga ik missen.’