Nationalisme en racialisering

Het debat over nationalisme en identiteit staat zowel centraal in de hedendaagse culturele antropologie als in de bredere sociale wetenschap. Er is vrijwel geen gemeenschap op aarde die niet wordt geconfronteerd met processen van mondialisering en daarmee met een van de resultaten hiervan: de cultureel plurale, diverse of multiculturele samenleving.

De relatie tussen identiteitsvorming en de natiestaat, met verschillende repertoires van burgerschap, in- en uitsluiting en identificatie, roept vragen op over raciaal-, cultureel-, etnisch- en/of religieus onderscheid. Deze vragen zijn niet alleen van wetenschappelijk belang maar ook van grote maatschappelijke betekenis. Vragen als wie ben ik?, waar kom ik vandaan? en waar behoor ik toe? zijn niet eenduidig te beantwoorden en we zien mensen worstelen met meerdere, verschillende socioculturele identiteiten.

De meerduidige identiteit van (groepen) actoren kan strategisch ingezet worden en diverse symbolische doelen dienen, maar ook verwarrend of stigmatiserend werken. Deze cursus wil inzicht geven in de complexiteit van de meerduidige identiteit, waarbij met name (trans)nationale identificaties en de relatie tot racialisering en racisme onderwerp van studie zijn. Daar de thematiek een wereldwijd karakter heeft, richt de cursus zich op theoretische en historisch-comparatieve benaderingen.

Tegelijkertijd, omdat de discussie over identiteit ook in Nederland op het scherpst van de snede wordt gevoerd, besteedt de cursus speciale aandacht aan hoe deze vragen in onze eigen omgeving tot uiting komen. De concepten nationalisme, identiteit en racialisering worden aan de hand van recente wetenschappelijke en maatschappelijke debatten belicht, waarbij ook de wording van begrippen en benaderingen besproken wordt.

De leerdoelen van deze cursus zijn:

• Het verdiepen van kennis van en inzicht in de belangrijkste theoretische benaderingen, concepten en auteurs op het gebied van nationalisme en racialisering;
• Het leren duiden van wetenschappelijke en maatschappelijke problematiek en debatten omtrent verwante begrippen zoals culturele, etnische-, raciale en (trans)nationale identificatie.

Deze cursus is bedoeld voor studenten antropologie en studenten met een interesse in het wetenschappelijk debat rondom racisme, nationalisme, en identiteit. De cursus gaat vooral in op abstracte, theoretische discussies over deze onderwerpen, en bijvoorbeeld niet op beleidsvraagstukken.

Colleges
In de colleges gaan we in op de geschiedenis van het nationalisme en racialisering, Nederland en “de Nederlander”, het debat over witheid, racialisering in China en Brazilië, en het werk van Francio Guadeloupe.

Werkgroepen
In de werkgroepen behandelen we iedere week twee hoofdstukken van het boek van Benedict Anderson getitled Imagined Communities. Studenten geven in groepjes een presentatie over de hoofdstukken van die week, waarna ze door studenten ingediende leesvragen bespreken.

Totale tijdsinvestering per week: ca. 20 uren.

Wekelijks is er een college van 3,5 uur en een werkgroep van 2 uur op een UU-locatie.

De rest van de tijd is voor zelfstudie en het maken van de opdrachten. De opdrachten zijn:

• een essay van 1.500 woorden. In de essayopdracht is er ruimte voor studenten om zelf een casus in te brengen en te reflecteren op hoe zij deze met behulp van in de cursus opgedane inzichten te analyseren.
• een gesloten boek tentamen op locatie.

De cursus loopt van 22 april tot 18 juni. Een eventuele herkansing vindt begin juli plaats.

Deze cursus vindt elke week plaats op:

• dinsdagochtend (09:00 - 13:00 uur)
• donderdagmiddag (15:00 - 17:00 uur of 17:00 - 19:00 uur).

Voor locatie, tijd, en docent: zie het rooster.

Deze cursus wordt gegeven op het Utrecht Science Park in Utrecht. Deze locatie is goed bereikbaar met het OV en de auto. De cursus wordt niet online of hybride aangeboden.

De gastsprekers in deze cursus verschillen per jaar, maar terugkerende gasten zijn:

• Prof. Francio Guadeloupe (KITLV & Universiteit van Amsterdam); auteur van het boek Black Man in the Netherlands: An Afro-Antillean Anthropology dat gelezen wordt in deze cursus.
• Dr. Ke Ma (Universiteit van Amsterdam).

Nationalisme & racialisering

Neem voor vragen over de cursus Nationalisme & racialisering contact op met de afdeling antropologie / Willy Sier via: w.m.sier@uu.nl

Onderwijs voor professionals

Heb je een algemene vraag over Onderwijs voor professionals aan de Universiteit Utrecht? Dan kun je het beste contact opnemen door een e-mail te sturen naar: professionals@uu.nl. Of je kunt ons op werkdagen bellen via: 030-253 1018.

Jouw loopbaan

Heb je vragen over je loopbaan of over een opleiding? Dan helpt onze opleidingsadviseur Leven Lang Ontwikkelen Afke van der Velden je graag verder via: a.i.s.vandervelden@uu.nl.